ປະຫວັດຄວມເປັນມາຂອງແຫຼ່ງທ່ອງທ່ຽວໜ້າເຂື່ອນນ້ຳງື່ມ
ນ້ຳງື່ມແມ່ນໜຶ່ງໃນບັນດາແມ່ນ້ຳທີ່ສຳຄັນໃນ ສາທາລະນາລັດປະຊາທິປະໄຕປະຊາຊົນລາວ ທີ່ມີເງື່ອນໄຂສ້າງເຂື່ອນໄຟຟ້ານ້ຳຕົກ ຢູ່ຫຼາຍແຫ່ງໃນສາຍນ້ຳງື່ມ ສາມາດໃຫ້ກຳລັງຕິດຕັ້ງທັງໝົດ 1,600 ເມກາວັດ, ເຂື່ອນໄຟຟ້ານ້ຳງື່ມ 1 ມີກຳລັງຕິດຕັ້ງ 150 ເມກາວັດ. ໂຄງການກໍ່ສ້າງເຂື່ອນໄຟຟ້ານ້ຳງື່ມ 1 ໄດ້ແບ່ງອອກເປັນ 3 ໄລຍະ ຄື: ໄລຍະ 1 ໄດ້ເລີ່ມລົງມືກໍ່ສ້າງ ໃນປີ 1968 ແລະ ສຳເລັດ ໃນປີ 1971 ໃຊ້ງົບປະມານ ໃນການກໍ່ສ້າງ ທັງໝົດ: 28 ລ້ານ ໂດລາສະຫະລັດ. ໂຄງການກໍ່ສ້າງເຂື່ອນໄຟຟ້ານ້ຳງື່ມ 1 ໄລຍະ 1 ປະກອບດ້ວຍເຂື່ອນເບຕົງນ້ຳໜັກ, ໂຮງຈັກໄຟຟ້າ ປະກອບດ້ວຍເຄື່ອງຈັກຜະລິດໄຟຟ້າ 2 ໜ່ວຍ ໜ່ວຍລະ 15 ເມກາວັດ. ນອນນັ້ນຍັງມີສະຖານທີ່ກຽມໄວ້ເພື່ອຂະຫຍາຍໂຮງຈັກ ເພື່ອຕິດຕັ້ງເຄື່ອງຈັກຜະລິດໄຟຟ້າເພີ່ມຂຶ້ນອິກ 3 ໜ່ວຍ ມີສາຍສົ່ງແຮງສູງ 115 ກິໂລໂວນ ວົງຈອນດ່ຽວ ເໜັ່ງຈາກໂຮງຈັກ ຜ່ານສະຖານີໂພນຕ້ອງ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ຕໍ່ໄປຫາລະບົບສາຍສົ່ງແຮງສູງ ຂອງການໄຟຟ້າຝ່າຍຜະລິດ ແຫ່ງປະເທດໄທ ທີ່ສະຖານີໜອງຄາຍ, ໄລຍະ 2 ໄດ້ເລີ່ມລົງມືກໍ່ສ້າງໃນປີ 1976 ແລະ ສຳເສັດໃນປີ 1978 ນໍາໃຊ້ງົບປະມານໃນການກໍ່ສ້າງທັງໝົດ 49 ລ້ານໂດລາສະຫະລັດ. ໂຄງການປະກອບດ້ວຍການຕິດຕັ້ງປະຕູນ້ຳລົ້ນ, ທໍ່ສົ່ງນ້ຳ ແລະ ລະບົບປະຕູນ້ຳເຂົ້າກົງຫັນໃໝ່ ຂະຫຍາຍໂຮງຈັກຕື່ມເພື່ອຮອງຮັບການຕິດຕັ້ງເຄື່ອງຈັກຜະລິດໄຟຟ້າຂະໜາດ 40 ເມກາວັດ ໄດ້ 3 ໜ່ວຍ ແລະຕິດຕັ້ງຈັກຜະລິດໄຟຟ້າ 2 ໜ່ວຍ ສ້າງສາຍສົ່ງແຮງສູງ 115 ກິໂລໂວນ 2 ວົງຈອນ ແຕ່ໂຮງຈັກນ້ຳງື່ມ ຜ່ານສະຖານີໂພນຕ້ອງ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ໄປຫາລະບົບສາຍສົ່ງແຮງສູງຂອງໄຟຟ້າຝ່າຍຜະລິດ ສະຖານີໜອງຄາຍ ປະເທດໄທ, ໄລຍະ 3 ໄດ້ເລີ່ມກໍ່ສ້າງໃນປີ 1983 ແລະ ສຳເລັດໃນປີ 1984 ໃຊ້ງົບປະມານໃນການກໍ່ສ້າງທັງໝົດ 20 ລ້ານໂດລາສະຫະລັດ ເພື່ອໃຊ້ກຳລັງແຮງທັງໝົດຂອງນ້ຳ ເຊິ່ງໄດ້ຕິດຕັ້ງເຄື່ອງຈັກອີກ 1 ເຄື່ອງ ທີ່ມີກຳລັງຕິດຕັ້ງ 40 ເມກາວັດ ການຜະລິດພະລັງງານສະເລ່ຍ 865 ກິໂລວັດໂມງຕໍ່ປີ. ໃນປີ 2003-2004 ໄດ້ມີໂຄງການສ້ອມແປງໃຫຍ່ເຄື່ອງຈັກ ເບີ 1 ແລະ ເບີ 2 ເຮັດໃຫ້ກຳລັງຂອງເຄື່ອງຈັກເພີ່ມຂຶ້ນ ຈາກ 15 ເມກາວັດ ເປັນ 17.5 ເມກາວັດ ມາຮອດປະຈຸບັນເຂື່ອນໄຟຟ້ານ້ຳງື່ມ 1 ມີກຳລັງຕິດຕັ້ງ 155 ເມກາວັດ ການຜະລິດພະລັງງານສະເລ່ຍໄດ້ທັງໝົດ 1,025 ກິໂລວັດໂມງຕໍ່ປີ
ຈາກການສຳພາດ ທ່ານ ອຳພອນ ສີລາປະເສີດ ປະທານກຸ່ມຄຸ້ມຄອງເຮືອນຳທ່ຽວໜ້າເຂື່ອນ ນ້ຳງື່ມ 1 ເມືອງ ແກ້ວອຸດົມ (ສຳພາດໃນວັນ 4 ພຶດສະພາ 2019) ໄດ້ກ່າວວ່າ:
“ເຂື່ອນນ້ຳງື່ມ 1 ເປັນເຂື່ອນປະຫວັດສາດແຫ່ງທຳອິດ ຂອງ ສປປ ລາວ ພາຍ ຫຼັງສ້າງເຂື່ອນສຳເລັດແລ້ວເຮັດໃຫ້ເກີດມີໄມ້ຈົມຢູ່ພື້ນນ້ຳຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ ເຮັດໃຫ້ການສັນຈອນ ການເດີນເຮືອຂອງປະຊາຊົນຢູ່ເຂດບ້ານ ແສງສະຫວ່າງ ທີ່ຊອກທຳມາຫາ ກີນຢູ່ນ້າເຂື່ອນນ້ຳງື່ມ ພົບບັນຫາອຸປະສັກພໍສົມຄວນ ດັ່ງນັ້ນທາງພາກລັດກໍ່ຄືອົງການປົກຄອງແຂວງວຽງຈັນ ຈຶ່ງໄດ້ເປີດໂອກາດໃຫ້ບໍລິສັດຂຸດຄົ້ນໄມ້ ເຂົ້າມາຕັດໄມ້ທີ່ຈົມຢູ່ພື້ນນ້ຳອອກ ເຮັດໃຫ້ອ່າງນ້ຳງື່ມເປີດແປນອອກ. ອົງການປົກຄອງແຂວງວຽງຈັນເກີດມີແນວຄິດໃນການສ້າງຮ້ານອາຫານຢູ່ເທິງໜ້ານ້ຳເພື່ອຮັບ ແຂກທີ່ມາທ່ຽວຊົມອ່າງນ້ຳງື່ມ”
ຈາກການສຳພາດທ່ານ ຫຸມພັນ ພົມມະຈັກ ເຈົ້າຂອງທຸລະກິດ ຮ້ານອາຫານງື່ມ (ສໍາພາດໃນວັນ 25 ເມສາ 2019) ໄດ້ກ່າວວ່າ:
“ເຂື່ອນນ້ຳງື່ມໄດ້ມີທ່າແຮງແຕ່ປີ 1976 ເປັນຕົ້ນມາ ທຳອິດແມ່ນໂຄງການໂຮນ ລັ່ງເປັນຜູ້ຊ່ວຍເຫຼືອ ເຊິ່ງໄດ້ມີໂຄງການຈັບປານ້ຳງື່ມເກີດຂຶ້ນໃນປີ 1976 ຫຼັງຈາກໄດ້ມີໜໍ່ແໜງທາງດ້ານການທ່ອງທ່ຽວເຂົ້າມາໃນປີ 1990 ເຊິ່ງເປັນວັນຄົບຮອບວັນປະກາດເອກະລາດ ຂອງ ສ ປປ ລາວ ຄົບຮອບ 15 ປີ. ທ່ານ ສີພອນ ຜາລີຂັນ ອາດິດເຈົ້າແຂວງແຂວງວຽງຈັນ ໄດ້ນຳໃຊ້ງົບປະມານຈຳນວນໜຶ່ງ ເພື່ອສ້າງເຮືອໃຫຍ່ຂຶ້ນ 1 ລໍາ ໂດຍໃສ່ຊື່ວ່າ: ນາວາວັດທະນາມິດ ເປັນເຮືອ 2 ຊັ້ນ. ຊັ້ນລຸ່ມເຮັດເປັນຮ້ານອາຫານ, ຊັ້ນເທິງເຮັດເປັນບ່ອນພັກອາໃສຂອງພະນັກງານໂຄງການຈັບປານ້ຳງື່ມ. ຮ້ານອາຫານຈັບປານ້ຳງື່ມ ໄດ້ເປັນໜໍ່ແໜງກໍ່ໃຫ້ເກີດ ມີການບໍລິການທ່ອງທ່ຽວ ພາຍຫຼັງທີ່ເກີດມີໜໍ່ແໜງແນວນັ້ນແລ້ວ ທ່ານ ຫຸມພັນ ພົມມະຈັກ ເຊິ່ງເປັນພະນັກງານຂອງບໍລິສັດເອກະຊົນ ກໍໄດ້ມີແນວຄິດລິເລີ່ມຢາກເຮັດເປັນທຸລະກິດຂອງຕົນເອງ ຈຶ່ງໄດ້ສ້າງຮ້ານອາຫານຂຶ້ນມາ 1 ຫຼັງ ໃສ່ຊື່ວ່າ: ຮ້ານອາຫານນ້ຳງື່ມ ເປັນຮ້ານອາຫານຂະໜາດນ້ອຍ ສາມາດຮັບແຂກໄດ້ພຽງແຕ່ 40 ຄົນ ຕໍ່ມາກໍຄ່ອຍໆ ຂະຫຍາຍຕົວດີຂຶ້ນເລື້ອຍໆ ແລະ ກາຍເປັນຊື່ສຽງ ທາງດ້ານການທ່ອງທ່ຽວ ຂອງແຂວງວຽງຈັນ ໄລຍະຕໍ່ມາ ກໍ່ເລີ່ມມີໜໍ່ແໜງກ່ຽວກັບເຮືອນຳທ່ຽວຈົນມາຮອດປະຈຸບັນ”
ແຫຼ່ງທ່ອງທ່ຽວໜ້າເຂື່ອນນ້ຳງື່ມ 1 ເປັນແຫຼ່ງທ່ອງທ່ຽວທຳມະຊາດ ທີ່ຕັ້ງຢູ່ ບ້ານ ແສງສະຫວ່າງ ເມືອງແກ້ວອຸດົມ ແຂວງວຽງຈັນ. ມີຂອບເຂດຊາຍແດນຕິດກັບ ຄື: ທິດເໜືອຕິດກັບ ບ້ານ ທ່າເຮືອ ເມືອງ ວັງວຽງ, ທິດໃຕ້ຕິດກັບ ເມືອງ ທຸລະຄົມ, ທິດຕາເວັນອອກຕິດກັບ ບ້ານ 516 ເມືອງ ລອງຊານ ແຂວງ ໄຊສົມບູນ, ທິດຕາເວັນຕົກຕິດກັບ ບ້ານ ແສງສະຫວ່າງ ເມືອງ ແກ້ວອຸດົມ. ແຫຼ່ງທ່ອງທ່ຽວໜ້າເຂື່ອນນ້ຳງື່ມເປັນແຫຼ່ງທ່ອງທ່ຽວທຳມະຊາດ ທີ່ມີຊື່ສຽງຂອງແຂວງວຽງຈັນ, ປະກອບມີເກາະດອນນ້ອຍໃຫຍ່ ປະມານ 2,199 ດອນ. ມີເນື້ອທີ່ທັງໝົດ 48 ກິໂລຕາແມັດ ເນື້ອທີ່ເຂດໃຫ້ການບໍລິການທ່ອງທ່ຽວ 10 ເຮັກຕາ, ຄວາມເລິກ 90 ແມັດ ຫ່າງຈາກເທດສະບານແຂວງ 8 ກິໂລແມັດ ແລະ ຫ່າງຈາກນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນໄປທາງ ເລກທີ 13 ໃຕ້ 90 ກິໂລແມັດ ເສັ້ນທາງເຂົ້າເຖິງແຫຼ່ງທ່ອງທ່ຽວມີຄວາມສະດວກ ສາມາດເຂົ້າເຖິງໄດ້ທັງລະດູແລ້ງ ແລະ ລະດູຝົນ. ເໝາະແກ່ການທ່ອງທ່ຽວ, ພັກຜ່ອນ, ທ່ຽວຊົມ ສຳພັດອາກາດທີ່ອຸດົມສົມບຸນ ເຕັມໄປດ້ວຍຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ທີ່ສວຍສົດງົດງາມ.
